Reprezentowanie stron w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy.

Reprezentowanie stron w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy reguluje ustawa o izbach lekarskich. Omówienie tego zagadnienia należy zacząć od wyjaśnienie kto jest stroną tego postępowania. I co ogóle rozumiemy pod pojęciem strony postępowania. Strony w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy możemy zdefiniować jako podmioty, którym przysługują w tym postępowaniu określone prawa lub które są obciążone jakimiś obowiązkami i które mogą podejmować czynności w tym postępowaniu. W przypadku postępowania dyscyplinarnego dotyczącego lekarzy i lekarzy dentystów musimy pamiętać, że to postępowanie ma kilka etapów i występują różnice co do tego jakie strony występują w poszczególnych etapach.

Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy

W tym miejscu dla porządku wyjaśniamy kwestię terminologiczną. Z tytułu wpisu wynika, że dotyczy on postępowania dyscyplinarnego lekarzy. Jest to jednak określenie zwyczajowe bo ustawa o izbach lekarskich posługuje się określeniem : postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Taka jest prawidłowa nazwa postępowania toczącego się w ramach przynależności lekarzy do samorządu lekarskiego za przewinienie zawodowe. Jednak w tym wpisie tych dwóch określeń używamy zamiennie. Czyli tam gdzie używamy zwrotu reprezentowanie stron w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy mamy na myśli reprezentację w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy.
Odpowiedzialność zawodowa lekarzy i lekarzy dentystów wynika z przynależności tych osób do samorządy zawodowego i jest konsekwencją wykonywania tych zawodów. Więcej o wykonywania tych zawodów pisaliśmy tutaj.

Strony w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy – katalog

Katalog stron w postępowaniu dyscyplinarnym  lekarzy wskazuje art. 56 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich. Zgodnie z tym uregulowanie stronami tego postępowania są : (i) pokrzywdzony, (ii) lekarz którego postępowania dotyczy lub (iii) obwiniony oraz (iv) rzecznik odpowiedzialności zawodowej. Przy czym rzecznik odpowiedzialności zawodowej ma przymiot strony dopiero na etapie postępowania przed sądem lekarskim. Co do rzecznika to trzeba również pamiętać, że jego uprawnienia jako strony wykonuje również jego zastępca. Reprezentowanie stron w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy na działaniu w postępowaniu w imieniu jednego z tych podmiotów.

Pokrzywdzony w postępowaniu dyscyplinarnym

Kto jest pokrzywdzonym w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy? Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, której dobro (prawne) zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przewinienie zawodowe. Najczęściej w praktyce postępowań dyscyplinarnych lekarzy pokrzywdzonym jest pacjent. Co do naruszenie dobra to trzeba pamiętać o dwóch kwestiach. Po pierwsze aby być pokrzywdzonym nie jest konieczne aby dobro zostało naruszone. Wystarczy jeżeli dobro to było zagrożone przez przewinienie zawodowe. Poza tym trzeba pamiętać, że nie chodzi o naruszenie lub zagrożenie jakiegokolwiek dobra ale dobra prawnego. Czyli dobra które jest chronione przez obowiązujący przepis.  

Reprezentacja pokrzywdzonego w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy.

W postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy pokrzywdzony może ustanowić pełnomocnika. Takim pełnomocnikiem pokrzywdzonego w postępowaniu dyscyplinarnym  może być lekarz, adwokat albo radca prawny. Pokrzywdzony może jednocześnie ustanowić dwóch pełnomocników spośród tych osób.

Następstwo pokrzywdzonego jako strony w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy.

W przypadku gdy pokrzywdzonym jest osoba fizyczna może się zdarzyć, że umorze ona przed ukończeniem tego postępowania. Na użytek takich przypadków ustawa i izbach lekarskich zawiera szczególne rozwiązanie. Zgodnie z art. 57 ust.3 ustawy o izbach lekarskich w przypadku śmierci pokrzywdzonego jego prawa w postępowaniu może wykonywać : jego małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu ze zmarłym pokrzywdzonym.  

Lekarz jako strona  w postępowaniu dyscyplinarnym

Lekarz jest stroną w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej, którego to postępowanie dotyczy. Tak wprost stanowi art. 56 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich. Jednak ustawa temu lekarzowi nie przyznaje  żadnych uprawnień w tym postępowaniu. W stosunku do tego lekarza nie są też podejmowane żadne czynności. Zaś z chwila podjęcia w stosunku do tego lekarza pierwszej czynności czyli : wydania w stosunku do tego lekarza postanowienia o przedstawieniu temu lekarzowi zarzutów skierowanie przeciwko temu lekarzowi wniosku o ukaranie do sądu lekarskiego ten lekarz staje się obwinionym. Dlatego w mojej ocenie mimo że ustawa o izbach lekarskich stanowi, że lekarz, którego dotyczy postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej jest stroną tego postępowania w rzeczywistości nią nie jest. Ten lekarz staje się stroną dopiero wówczas gdy stanie się obwinionym.

Obwiniony w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy

Obwinionym jest zgodnie z art. 58 ust.1 ustawy o izbach lekarskich lekarz, w stosunku do którego ziściło się jedno z dwóch zdarzeń. Pierwszym z tych zdarzeń jest wydania w stosunku do tego lekarza postanowienia o przedstawieniu temu lekarzowi zarzutów. To postanowienie wydaje rzecznik odpowiedzialności zawodowej. Drugim z tych zdarzeń jest skierowanie przeciwko temu lekarzowi wniosku o ukaranie do sądu lekarskiego. Wniosek o ukarania również kieruje rzecznik odpowiedzialności zawodowej.

Reprezentacja obwinionego w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy

Obwiniony lekarz w postępowaniu w przedmiocie swojej odpowiedzialności może ustanowić obrońcę. Obrońcą może być lekarz, adwokat lub radca prawny. Lekarz jednocześnie może ustanowić nie więcej niż dwóch obrońców. Na uzasadniony wniosek lekarza może być dla niego ustanowiony obrońca z urzędu spośród lekarzy, adwokatów i radców prawnych. Obrońcę ustanawia sąd lekarski. Co należy rozumieć przez uzasadniony wniosek ustawa milczy.  W przypadkach gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość co do  poczytalności obwinionego i obwiniony nie ma obrońcy z wyboru sąd lekarski ustanawia mu obrońcę z urzędu. Obrońcą wówczas również jest lekarz, adwokat lub radca prawny.  W postępowaniu wyjaśniającym obrońcę dla obwinionego ustanawia sąd lekarski na wniosek rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Ponadto sąd lekarski ustanawia dla obwinionego obrońcę jeżeli uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.