Napisz do nas:
Bezpośrednio na kontakt@mediclaw.pl, lub skorzystaj z formularza kontaktowego (otrzymasz kopię wysłanej wiadomości).
Napisz do nas:
Bezpośrednio na kontakt@mediclaw.pl, lub skorzystaj z formularza kontaktowego (otrzymasz kopię wysłanej wiadomości).
Podmioty lecznicze finansują swoją działalność kredytami i pożyczkami. Najczęściej zaciągają one pożyczki kredyty na zakup sprzętu i aparatury medycznej. Jednocześnie z zawarciem którejś z tych umów zawierają umowę o przewłaszczenie na zabezpieczenie. Sensem tej umowy jest to, że szpital lub przychodnia albo lekarz prowadzący własny gabinet przenosi na finansującego własność kupionego sprzętu i jednocześnie z niego korzysta.
Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie jest umową nienazwaną. Oznacza to, że nie ma obowiązujących regulacji prawnych które regulowałby tę umowę. Nie chodzi oczywiście o nazwanie umowy, ale o opisanie jej przedmiotowo istotnych postanowień. Przedmiotowo istotne postanowienia danej umowy to takie jej cechy charakterystyczne które definiują sens gospodarczy umowy.
Stosowanie tej umowy wymusiły potrzeby uczestników rynku. Biorąc po uwagę obowiązującą swobodę umów nie budzi wątpliwości, że posługiwania się nią jest poprawne. Dopuszczalność jej stosowania potwierdza uregulowanie zawarte w ustawie Prawo bankowe. W myśl art. 101 ust.1 tej ustawy zabezpieczenie wierzytelności banku może być dokonane w drodze przeniesienia na bank przez dłużnika lub osobę trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności rzeczy ruchomej lub papierów wartościowych.
Klasycznymi zabezpieczeniami rzeczowymi spełnienia zobowiązania są zastaw i hipoteka. Ich sens gospodarczy polega na tym, że przyznają one osobom uprawnionym możliwość zaspokojenia swoich roszczeń z rzeczy obciążonych bez względu na to czyją one aktualnie są własnością.
Jaki jest sens tej umowy? Istota przewłaszczenie na zabezpieczenie i tego jak ono działa jest bardzo prosta. Przedsiębiorca np. podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych zaciąga pożyczkę albo kredyt na zakup aparatury lub innego sprzętu. Podmiot udzielający mu pożyczki lub kredytu chce zabezpieczyć sobie zwrot pożyczonych pieniędzy. W celu tego zabezpieczenia strony postanawiają, że ten przedsiębiorca przenosi na finansującego własność kupionej rzeczy. Jeżeli przestanie on spłacać kredyt lub pożyczkę kredytodawca lub pożyczkodawca jako właściciel może tą rzecz sprzedać. Drugą istotnym postanowieniem umowy jest postanowienie, że po zwrocie pożyczki czy też kredytu prawo własności powraca do przedsiębiorcy.
Ustawodawca nie wymaga aby strony musiały zawrzeć umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie w szczególnej formie. Wyjątkiem jest sytuacja gdy umowy obejmuje nieruchomość. Wówczas musi być zawarta przez strony w formie aktu notarialnego. W razie niezachowania tej formy umową będzie nieważna.
Jak wspomniałem wyżej nie ma żadnych jurydycznych przeciwskazań do zawierania umów przewłaszczenia na zabezpieczenie. Sporo wątpliwości w literaturze budziła dopuszczalność posługiwania się tą umową jeżeli przedmiotem zabezpieczenia jest nieruchomość. Te wątpliwości wynikały z tego, że kodeks cywilny zabrania przenoszenia własności nieruchomości pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. A właśnie z zobowiązaniem do powrotnego przeniesienia własności łączy się warunek i termin. Umowa o przewłaszczenie na zabezpieczenie, w której przedmiotem przewłaszczenia jest nieruchomość jest dopuszczalna pod pewnymi warunkami. W tym miejscu tych warunków nie będziemy omawiać i poświecimy im odrębne opracowanie.
Jak wyżej sygnalizowałem przeniesie własności następuję w szczególnym celu. W zwykłej umowie przenoszącej własność rzeczy zbywca przenosi własność i nabywca korzysta z rzeczy w pełnym zakresie prawa własności. W przypadku umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie jest inaczej. Przeniesienie własności jest przeniesieniem powierniczym. Nabywca zobowiązuje się bowiem, że będzie korzystał z rzeczy tylko w celu i w granicach służących zabezpieczeniu wierzytelności. Treścią zobowiązania nabywcy jest zobowiązania się do nieprzenoszenia własności rzeczy na inną osobę.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie stosowane jest głównie w obrocie gospodarczym. Prowadzący działalność gospodarczą, np. lekarz prowadzący gabinet, kupuje sprzęt z kredytowanych lub pożyczonych środków pieniężnych. Równocześnie zabezpiecza ich zwrot przez przeniesienia własności sprzętu na finansującego. Kupno rzeczy miało na celu wykorzystanie jej w działalności i zarabianiu na niej. Z kolei zarobione pieniądze przynajmniej w części miały być przeznaczone na spłatę kredytu lub pożyczki. Widzimy więc rzecz powinna pozostać w posiadaniu przewłaszczające zarówno w interesie jego jak i jego wierzyciela. Dlatego w praktyce strony umowy o przewłaszczenie na zabezpieczenia pozostają rzecz przewłaszczaną w posiadaniu zależnym przewłaszczającego. W tym cel wykorzystuje się różne mechanizmu. Np. użyczenia albo umowy obligacyjne takie jak najem lub dzierżawa.
Cechą charakterystyczną umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie jest postanowienie, że nabywca przeniesie z powrotem na przewłaszczającego własność rzeczy. W praktyce stosuje się dwa sposoby służące osiągnięcia tego celu. Pierwsze to postanowienie, że z chwilą spełnienia świadczenia przez przewłaszczające umowa przewłaszczenia rozwiązuje się i własność rzeczy powraca na pierwotnego zbywcę. Drugi sposób to stosowanie postanowienia, w myśl którego po spełnieniu zabezpieczonego zobowiązania nabywca jest zobowiązany do zawarcia umowy przenoszącej własność rzeczy na pierwotnego zbywcę.
Wiedza prawnicza
Doświadczenie w biznesie
Stały kontakt z klientem
Znajomość rynku medycznego