Napisz do nas:
Bezpośrednio na kontakt@mediclaw.pl, lub skorzystaj z formularza kontaktowego (otrzymasz kopię wysłanej wiadomości).
Napisz do nas:
Bezpośrednio na kontakt@mediclaw.pl, lub skorzystaj z formularza kontaktowego (otrzymasz kopię wysłanej wiadomości).
Niewykonanie i nienależyte wykonanie umowy z NFZ jest penalizowane oczywiście w sensie cywilnym. Narodowy Fundusz Zdrowia może w tych przypadkach obciążyć świadczeniodawcę karami umownymi albo rozwiązać umowę ze świadczeniodawcą. Pomimo że wydaje się iż niewykonanie umowy i nienależyte wykonanie umowy to dwie różne sytuacje w rzeczywistości tak nie jest. Poniżej wyjaśniamy dlaczego nie ma większego sensu rozróżnianie niewykonania umowy i nienależytego wykonania umowy.
Każda strona umowy ma obowiązek jej wykonania. Ten obowiązek określa się również jako obowiązek wykonania zobowiązania albo obowiązek spełnienia świadczenia. Te różna określenia oznaczają to samo, czyli obowiązek zachowania się w taki sposób w jaki dłużnik zobowiązał się do tego w umowie. Tak samo jest w umowach o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. W tych umowach świadczeniodawca – dłużnika ma obowiązek udzielania świadczeń zdrowotnych osobom uprawnionym do otrzymania świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Tak jak w każdej innej umowie, także w umowie z NFZ, wykonanie zobowiązanie wynika z istoty zobowiązania umownego. W doktrynie prawa cywilnego uważa się, że jest to istota zobowiązania i nie ma potrzeby aby taki obowiązek wypowiadał obowiązujący przepis. Mówiąc w skrócie : jeżeli dłużnik zobowiązuje się do jakiegoś zachowania to ma obowiązek tak się zachować. W przeciwnym razie ponosi konsekwencje jakie obowiązujące przepisy wiążą z nienależytym wykonaniem i niewykonaniem umowy.
Nie istnieje definicja pojęcia nienależytego wykonania umowy (zobowiązania), bo nie jest możliwe jej stworzenie. Tak bowiem jak nieskończenie wiele jest treści umów i wynikających z nich obowiązków umownych tak nieskończenie wiele jest przypadków nienależytego wykonania zobowiązań. Jedynie ogólnie przyjmuje się, że wadliwe wykonanie umowy to różnica między stanek jaki powinien istnieć gdy dłużnik zachował się zgodnie z treścią umowy a stanem jaki istnieje przez to, że dłużnik zachował się niezgodnie z treścią umowy. Najczęściej taka rozbieżność istnieje w zakresie terminu wykonania umowy, jakości spełnionego świadczenia czy też sposobu jego spełnienia.
Podobnie nie istnieje definicja często używanego zwrotu niewykonanie umowy czy też niewykonanie zobowiązania. Ogólnie można spróbować niewykonanie umowę zdefiniować jako brak podjęcia przez dłużnika działania, do którego był zobowiązany w myśl zawartej umowy. Jednak taka definicja ma istotną wadę. Otóż z punktu widzenia wierzyciela sens ma tylko wykonanie umowy czyli otrzymanie świadczenia w stu procentach zgodnego z treścią umowy. W tym sensie jakiekolwiek odstępstwo od wykonania zobowiązania w sposób całkowicie zgodny z treścią zobowiązania jest niewykonaniem umowy. A więc obejmuje ono również przypadki nienależytego wykonania umowy.
W orzecznictwie sądów powszechnych przyjmuje się tendencję do odróżnienia od siebie niewykonania i nienależytego wykonania umowy. Sądy powszechne uważają, że niewykonanie umowy to taka sytuacja gdy zachowanie dłużnika całkowicie odbiega od treści umowy, czyli od tego jak zgodnie z tą umową dłużnik powinien się zachować. Zaś nienależyte wykonanie tej umowy to sytuacja polegająca na tym, że zachowanie dłużnika jest częściowo zgodne z umową. Słabość tego rozróżnienia jest bardzo czytelna. Problem w tym, że nie istnieje żadne obiektywne kryterium w oparciu o które możemy stwierdzić że dane zachowania jest albo nie jest częściowo zgodne z umową. Taka samo nie istnieje takie obiektywne kryterium pozwalające na stwierdzeni, że dane zachowanie całkowicie odbiega od treści umowy.
W literaturze proponuje się kilka koncepcji odróżnienia sytuacji niewykonania umowy od sytuacji nienależytego wykonania umowy. To one :
Wg tej koncepcji kryterium rozróżnienia jest to czy zachowanie dłużnika ma dla wierzyciela znaczenie, czyli czy zaspokaja jego interes. Minus tej wydaję się być taki, że nie można sformułować obiektywnego i jednocześnie ogólnego kryterium rozróżniającego. Zawsze ocena będzie kazuistyczna. Wreszcie pojawia się problem w sytuacji gdy wierzyciel twierdzi , że to co otrzymał od dłużnika nie ma dla niego żadnego znaczenia, a dłużnik będzie twierdził, że przecież niemal w całości wykonał swoje zobowiązanie? Jeżeli będzie na to pytanie odpowiadał np. sąd w razie sporu sądowego to zawsze będzie to decyzja ocenna.
Kolejna próbą odróżnienie niewykonania umowy od nienależytego wykonania umowy jest odwołanie się do porównania w jakim stopniu świadczenie dłużnika odbiega od świadczenia wymaganego. Wadą tej koncepcji jest również to, że odwołuje się ona do oceny, które nie swoich obiektywnych kryteriów.
Odwołanie się do cech konstytutywnych świadczenia brzmi ona zachęcająco w każdym razie warstwie słownej. W szczegółach ma ona takie same wady jak koncepcje poprzednie. Bazuje ona na przekonaniu że możliwe jest obiektywne kwalifikowanie zachowania dłużnika jako odpowiadającemu świadczeniu co prawda spełnionego nienależycie od nieświadczenia w ogóle. Jest to obiektywnie niemożliwe.
Wg tej koncepcji kryterium rozróżnienia jest przyjęcie świadczenia przez wierzyciela. Jeżeli wierzyciel odmówił przyjęcia świadczenia to mamy do czynienia z niewykonaniem umowy. Zaś w przypadkach gdy wierzyciel przyjął zaoferowane mu świadczenie mimo że nie odpowiada ono treści umowy to mamy do czynienia z nienależytym wykonaniem umowy. Wadą tej koncepcji jest z kolei to, że ma ona zastosowanie tylko do zobowiązań rezultatu.
Żadna z wyżej opisanych prób odróżnienia od siebie sytuacji niewykonania umowy i nienależytego wykonania umowy nie jest dobra. Każda bowiem oparta jest na nieprecyzyjnym i ocennym kryterium rozróżniającym. Dlatego musimy zaakceptować, że nie jest możliwe konsekwentne i precyzyjne odróżnienie od siebie stanu niewykonania i nienależytego wykonania umowy.
Na szczęście z wyżej opisaną trudnością w odróżnieniu tych dwóch sytuacji nie wiąże się poważna konsekwencja prawna. Istotne jest bowiem to, że zarówno niewykonanie umowy jak i nienależyte wykonanie umowy rodzie odpowiedzialność odszkodowawczą dłużnika. Różnica pojawia się na etapie szacowania wielkości szkody za jaką odpowiada osoba dopuszczająca się naruszeń umowy.
Tak jest też w przypadku umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Niewykonanie i nienależyte wykonanie umowy z NFZ powoduje dla świadczeniodawcy tożsame konsekwencje.
Jak wspomniano wyżej niewykonanie i nienależyte wykonania umowy z NFZ przez świadczeniodawcę powoduje dla niego tożsame lub podobne skutki. Wynika to z tego, że obowiązujące przepisy albo stanowią że dana negatywna kwalifikacja prawna jest związana zarówno z niewykonaniem jak i nienależytym wykonaniem zobowiązania albo przewidują negatywną kwalifikację prawną za konkretne naruszenie nieprzesądzając czy to naruszenie jest niewykonaniem czy nienależytym wykonaniem umowy zawartej z NFZ.
Tak jest np. w przypadku kar umownych. Zgodnie z ogólnymi warunkami umów Narodowy Fundusz Zdrowia nalicza kary umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonania umowy z NFZ po czym wymienione są konkretne naruszenia umowa za jakie nakładane są kary umowne.
Podobnie Narodowy Fundusz Zdrowia i świadczeniodawcy mogą rozwiązać umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w razie zaistnienia konkretnych naruszeń umowy. Również w tych wypadkach przepis nie kwalifikuje danego naruszenia albo jako niewykonanie umowy albo jako nienależyte wykonanie umowy.
Jak z powyższego możemy wyciągnąć wniosek? Otóż wniosek jest taki, że nie ma większego sensu mówić o niewykonaniu i nienależytym wykonaniu umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Podobnie jak każdej innej umowy. De facto ta dwa pozornie różne określenie oznaczają to samo. Obejmują one wszelkie naruszenia przez dłużnika jego zobowiązań umownych.
Wiedza prawnicza
Doświadczenie w biznesie
Stały kontakt z klientem
Znajomość rynku medycznego